Vrouwenbesnijdenis
Over vrouwenbesnijdenis in Afrika wist ik nog niet zo heel veel. Waarom doen ze zo’n dingen? In welke omstandigheden? Zijn de desbetreffende vrouwen hiermee akkoord? Hoe gebeurd zo’n ingreep? Zoveel vragen en hopelijk evenveel antwoorden!
Vrouwen-wat?
Ik typ het woord in op Google en druk op ‘afbeeldingen’. Jeetje, wat een bloederige boel! Vrouwenbesnijdenis is een cultureel gebruik dat overal ter wereld en bij verschillende religies voorkomt. Elke dag worden er zo’n 6000 meisjes besneden, met andere woorden 1 per 15 seconden. wereldwijd zijn er ondertussen al 135 miljoen vrouwen het slachtoffer van deze praktijk.
Maar hoe gaat dit nu in zijn werk?
Vrouwenbesnijdenis is een ingreep op de vagina. De leeftijd van de meisjes ligt tussen de 5 en 10 jaar, ze mogen immers nog niet menstrueren. We kennen 4 ‘vormen hiervan’:
Type 1: Bij de eerste gaan ze de voorhuid van de clitoris verwijderen, vaak samen met de hele clitoris.
Type 2: Hier gaan ze de clitoris verwijderen, samen met de kleine schaamlippen (labia minora).
Type 3: Nu gaan ze al de uitwendige onderdelen verwijderen en de vaginale opening versmallen of samen naaien.
Type 4: Dit is eigenlijk alles wat hierboven niet bij hoort: De vagina doorsnijden, inprikken, de clitoris verbranden of uitrekken, het afschrapen van alles rond de vaginale opening, het inbrengen van bijtende stoffen of kruiden om de vagina te verstrakken,…
Ohja, voor degenen onder ons die er niet zo bekend mee zijn: hier een foto van de anatomie van de vagina:
Daar komt nog bij dat de vrouw niet verdoofd wordt tijdens de ingreep. Andere vrouwen moeten hen vasthouden of zelfs vastbinden! Ze gebruiken een mes, schaar, maar soms zelfs gewoon eens tuk glas of scherpe steen. Hierna wordt de wonde ingesmeerd met vuil en as, lekker hygiënisch zeg! Je zou voor minder infecties krijgen. Wanner de vagina dichtgenaaid wordt, kan het zijn dat ze ervoor kiezen om het meisje veertig dagen vast te binden. Op die manier blijven haar benen samen en kan de vagina ‘netjes’ dichtgroeien. Er wordt een klein gaatje opengelaten om te plassen en menstrueren.
Wat zijn de gevolgen?
Zoals je ziet is dit absoluut geen lachertje! De vrouwen worden dus ernstig lichamelijk en psychisch mishandeld. De ingreep zorgt namelijk voor heet wat fysieke kwaaltjes. Ik kan me voorstellen dat wanneer dit gebeurd onder niet zo hygiënische omstandigheden, er heel wat complicaties zoals infecties kunnen optreden. In het ergste geval kan de besneden vrouw zelfs sterven door te veel bloedverlies.
Er zijn niet enkel lichamelijke gevolgen, maar vrouwenbesnijdenis zorgt ook voor problemen zoals angstaanvallen en depressies.
Waarom doen ze dit?
Er zijn vijf soorten redenen om een vrouw te besnijden:
Eerst zijn er de psycho-seksuele redenen, hiermee willen ze er zeker van zijn dat de vrouw maagd blijft tot haar huwelijk. Bovendien willen ze het seksueel genot van de man na het huwelijk verhogen.
Dan hebben we de socio-culturele redenen, dit is zoals een bar mitswa bij de Joden. Het wordt gezien als een soort overgangsritueel van meisje naar vrouw.
Er zijn ook de hygiënische en esthetische redenen, dit houdt in dat sommige culturen een vagina gewoon lelijk vinden! “Fantastische” reden om iemand zo te mishandelen seg!
Er zijn ook de hygiënische en esthetische redenen, dit houdt in dat sommige culturen een vagina gewoon lelijk vinden! “Fantastische” reden om iemand zo te mishandelen seg!
We hebben ook nog de socio-economische redenen. De man stelt soms een besnijdenis als voorwaarde voor een huwelijk. Aangezien die de vrouw zal moeten onderhouden, moeten ze luisteren.
Ten slotte zijn er de religieuze redenen. In sommige religies (dit komt voor bij sommige moslims, joden, christenen, Afrikaanse religies,..) is dit traditie. Sommige moslims verwijzen bijvoorbeeld naar het volgende vers uit de Koran:
« Toen openbaarden wij aan jou: "Volgt het geloof van Abraham die het zuivere geloof aanhing, hij behoorde niet bij de veelgodendienaars". » (Koran 16:123)
Deze Abraham zou zichzelf besneden hebben, wat natuurlijk wil zeggen dat alle goede moslims besneden moeten worden. Al bewijzen verschillende andere verzen wel dat de Islam enkel een lichte vorm hiervan goedgekeurd.
Pittig detail: tot de jaren 1950 werd de clitoris van vrouwen ook hier bij ons regelmatig verwijderd, dit om ‘medische redenen’. Sommige dokters geloofden namelijk dat het dingen kon genezen zoals hysterie, epilepsie, masturbatie, homoseksualiteit, … Al werd dit door velen natuurlijk vrij kritisch bekeken, godzijdank!
Oplossingen?
Verschillende organisaties, waaronder Unicef, proberen vrouwenbesnijdenis uit de wereld te krijgen.
Hoe kan je dit doen?
Eerst en vooral proberen ze de bevolking te sensibiliseren. Het is niet gemakkelijk om een traditie te verbreken. Een ander voorbeeld hiervan is het feit dat wanneer er een man sterft in Afrika, de ‘leider’ van het dorp als diens vrouwen en kinderen verkracht om hen te ‘zuiveren’. Op die manier geef je natuurlijk ziektes zoals aids door aan iedereen. Ook hier zijn vele besnijdsters zich niet bewust van de risico’s die het meisje loopt. Ze moeten voldoende geïnformeerd zijn en ook beseffen dat deze besnijdenis een gruwelijke verminking is en niet nodig is! Unicef probeer alle besnijdsters een ander beroep aan te leren, om op die manier de traditie stop te zetten.
Het is natuurlijk ook belangrijk om te werken aan de wetgeving van een land. Unicef wil overheden niet enkel overtuigen om de wetten te verbeteren, maar ook om actieplannen op te stellen tegen deze praktijk!
Ook in België zijn er nog steeds vrouwen slachtoffer van besnijdenis. Vrouwen uit landen waar deze verminking een traditie is, kunnen een verblijfsvergunning aanvragen in ons land om eraan te ontsnappen. Ze moeten wel regelmatig een gezondheidsattest indienen waarin staat dat "hun integriteit werd gerespecteerd". Minstens 2745 vrouwen die in België verblijven werden het slachtoffer van besnijdenis, honderden van die ingrepen vonden zelfs hier plaats hoewel het door de Belgische wetgeving verboden is sinds 2001.
Ook in Nederland kennen ze dit probleem. Intussen hebben ze zelfs een manier gevonden om de vagina te reconstrueren:
Getuigenissen
De getuigenis van een besnijdster:
Het leven van Haïssa Bingi, 45, kwam meer dan een jaar geleden op een keerpunt. Deze kleine, energieke vrouw liet tijdens een ceremonie in haar dorp “het mes vallen” en keerde haar vroegere beroep van besnijdster samen met een aantal collega’s de rug toe.
Haïssa, die besneden werd toen ze 7 was, werd op 10-jarige leeftijd zelf besnijdster, omdat dit beroep in haar familie werd doorgegeven van generatie op generatie.
Ze beweert ongeveer 400 meisjes te hebben besneden, van wie velen zijn gestorven aan complicaties.
Haïssa, die besneden werd toen ze 7 was, werd op 10-jarige leeftijd zelf besnijdster, omdat dit beroep in haar familie werd doorgegeven van generatie op generatie.
Ze beweert ongeveer 400 meisjes te hebben besneden, van wie velen zijn gestorven aan complicaties.
De getuigenis van een besnijding:
“Om maar van onderwerp te veranderen, vroeg ik mijn zuster naar het verschijnsel besnijdenis. met zachte, lage stem vertelde Nura me dat zij op 12 jarige leeftijd was besneden . Ze zei dat het ritueel eveneens was uitgevoerd op de 3 zussen die na haar kwamen. De 6 jongste dochters in ons gezin was die barbaarse gewoonte bespaard gebleven door tussenkomst van een westerse dokter die mijn vader confronteerde met een urenlang pleidooi tegen het ritueel. Nura voegde eraan toe dat ik gezegend was dat ik een dergelijke traumatische ervaring niet had hoeven doorstaan. Ik kon zien dat mijn zuster op het punt stond in tranen uit te barsten; ik vroeg haar wat er precies was gebeurd. Nura vertelde dat de vrouwen in onze familie generaties lang, langer dan zij zich kon herinneren, waren besneden. Onze moeder was, net als vele andere Saoedische vrouwen besneden toen zij net vrouw was geworden, een paar weken voordat ze trouwden. Op 14 jarige leeftijd, toen Nura vrouw werd, gaf moeder gehoor aan de enige traditie die ze op dit gebied kende en regelde ze dat Nura besneden zou worden in een dorpje enkele kilometers buiten Riaad. Het heuglijke feit werd gevierd en een feestmaal werd bereid. De jonge Nura koesterde zich in de aandacht die haar als eregast werd geschonken. Vlak voor het ritueel kreeg Nura van moeder te horen dat ze heel stil moest blijven liggen. Een vrouw sloeg op een trommel, de andere vrouwen zongen. De oudste vrouwen verzamelden zich rond het doodsbange kind. Nura, die naakt was en op een laken op de grond lag, werd door 4 vrouwen stevig vastgehouden. De oudste van de vrouwen hief haar hand in de lucht vol afgrijzen zag Nura dat ze een scheerachtig instrument in haar hand hield. Nura gilde. Opeens voelde ze een scherpe pijn in de buurt van haar geslachtsdelen. Nog duizelig van de schok werd ze door de vrouwen in de lucht getild en gefeliciteerd dat ze meerderjarig was geworden. Nog altijd doodsbang zag Nura bloed uit haar wonden stromen. Ze werd een tent in gedragen, waar haar wonden werden schoongemaakt en verbonden. Nura's wonden genazen snel, maar ze begreep de consequenties van de behandeling niet tot haar huwelijksnacht was aangebroken; toen had ze veel pijn en verloor ze veel bloed. Omdat dit niet veranderde begon ze seks met haar kersverse echtgenoot te vrezen. Uiteindelijk, toen ze zwanger was, consulteerde ze een westerse dokter, die ontzet was bij het zien van haar littekens. Hij zei tegen Nura dat haar uitwendige geslachtdelen volledig waren verwijderd en dat de geslachtsdaad altijd zou resulteren in scheuringen, veel pijn en bloedingen. Toen de arts ontdekte dat nog 3 andere zusters van Nura waren besneden en de overige 6 hoogst waarschijnlijk onder soortgelijke gevolgen zouden lijden, bepleitte hij bij haar dat haar ouders hem in het ziekenhuis zouden komen opzoeken. Mijn 3 andere zusters bezochten de dokter eveneens. Hij zei dat Baher er nog veel erger aan toe was dan Nura en niet kon begrijpen hoe ze seksuele omgang met haar man kon verdragen. Nura was getuige geweest van de ceremonies van onze zusters en herinnerde zich dat Baher zich tegen de oude vrouwen had verzet en het haar zelfs gelukt was tijdelijk aan haar belagers te ontkomen. Uiteindelijk was ze echter toch gepakt en naar de mat teruggebracht, waar haar tegenspartelingen veel verminkingen en bloedverlies veroorzaakten. Tot verbazing van de dokter was het mijn moeder die op de besnijdenis van haar dochters stond. Ze had het ritueel zelf moeten ondergaan; ze was er van overtuigd dat het de wil van Allah was. Ten slotte wist de arts onze vader te overtuigen van de gezondheidsrisico's die we liepen en de volslagen nutteloosheid van de behandeling. Nura zei dat mij een wrede en onnodige gewoonte bespaard was gebleven. (ontleend aan het boek Sultana van Jean P. Sasson)
De film
De film Moolaadé gaat over vrouwenbesnijdenis in Afrika. Elke zeven jaar wordt het ritueel uitgevoerd in de dorpen. Een oudere vrouw (Collé Gallo Ardo Sy) besluit de meisjes te helpen. Zelf was ze ook al slachtoffer van de verminking en ze wil de jongere meisjes die op de vlucht sloegen beschermen. Haar eigen dochter heeft ze namelijk ook al gered. Zelf heeft ze al veel nadelen ondervonden van haar besnijdenis. Zo was haar bevalling uiterst riskant en traumatisch.
De titel van de film is eigenlijk een vloek. De “moolaadé” is namelijk een oude bezwering die iedereen die de meisjes iets wil aandoen terwijl ze bij haar wonen straft. De dorpsoudsten hebben bang van deze vloek, die enkel verbroken kan worden wanneer Collé een magisch woord zegt.
De conservatieve dorpelingen reageren hier natuurlijk niet goed op en vinden dat de traditie moet verdergezet worden. Maar Collé weigert te luisteren. Grappig detail: de Afrikaanse mannen wijten het rebelse gedrag aan de radio, die maakt volgens hen de vrouwen opstandig.
De film vond ik ronduit ontroerend. De scène waarin Collé geslagen wordt raakte me diep en geeft me een gevoel van onmacht. Ik wil hen helpen, ik wil die man zélf een mep verkopen en ervoor zorgen dat vrouwen overal ter wereld geweld niet meer zien als iets wat ‘normaal is’. Het liefst van alles wil ik dat vrouwen eindelijk krijgen wat ze verdienen: een plaats nààst de man, in plaats van eronder.
Bronnen:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten