Drugskartels Mexico
Het Nieuwsblad kwam op 4 december 2011 met het verrassende artikel “Drugskartels Mexico bedreiging voor democratie” op de proppen. Ik heb altijd wel geweten dat de situatie in het grensgebied tussen Noord- en Zuid-Amerika er niet bepaald rooskleurig uitzag. Dat drugs aan de basis zouden kunnen liggen van het onderuithalen van een volledige bestuursvorm heeft mij echter aan het denken gezet. Wat is er aan de hand in Mexico? Laten we even kijken!
Mexicaanse drugsbendes hebben anno 2011 op zoveel vlakken een invloed verworven dat het woord “bendes” al lang niet meer van toepassing is. Tegenwoordig spreekt men over heuse drugskartels of drugssyndicaten, met als enige doel het bevorderen en domineren van de handel in verdovende middelen. Om in hun opzet te slagen hebben de drugsbarons – deze heren staan aan het hoofd van de kartels – aan de ene kant medewerkers die voor het verdelen van de drugs instaan, maar ze hebben ook contacten binnen de overheid en de lokale politiekorpsen. Een typisch voorbeeld van georganiseerde misdaad waartegen nog moeilijk wat ondernomen kan worden, en dan vooral in Mexico.
Belangrijk om weten is dat er in Mexico niet zo gek veel drugs geproduceerd worden. Die dubieuze eer gaat naar gebieden als Colombia, Brazilië en Afghanistan. De rol van Mexico in het wereldwijde drugsnetwerk is het verdelen van de verdovende middelen. De tientalle lokale drugskartels bekommeren zich dan ook vooral over het smokkelen van verdovende middelen over de grens tussen Zuid- en Noord-Amerika. Vervolgens komen de drugs voornamelijk in de Westerse wereld terecht, met name in de Verenigde Staten en Europa. Maar hoe slagen Mexicaanse drugskartels erin om jaarlijks tienduizenden kilo's aan drugs over de landsgrens te smokkelen zonder onderschept te worden?
Allereerst lijken drugskartels steeds creatiever te worden wanneer aankomt op het transport van verdovende middelen. Terwijl men vroeger vooral gebruik maakte van vrachtwagens met daarin verborgen compartimenten kiezen de spitsvondige criminelen tegenwoordig voor minder conventionele methodes. Mike Unzueta, een speciaal agent verantwoordelijk voor Immigratie en Grenscontrole in San Diego geeft enkele voorbeelden:
“Drugskartels willen aan het einde van de dag gewoon geld verdienen, en ze doen dan ook alles wat ze kunnen om te verzekeren dat dat zal gebeuren”, geeft Unzueta aan. “Ze worden met de dag creatiever. Vandaag de dag vinden we zelfs verborgen drugs terug in tafelpoten, speelgoed, meubels, kaarsen en zelfs tennisschoenen”.
En zelfs daar stopt de inventiviteit van de drugskartels niet. Zo werd er rond het einde van 2011 een ware drugstunnel van 400 meter lang ontdekt die vanuit Tijuana in Mexico richting het Californische Otay Mesa liep. Dat deze ondergrondse smokkelroute al geruime tijd in gebruik was blijkt uit het feit dat de tunnel voorzien was van verlichting en een ventilatiesysteem. Mexicaanse drugskoeriers – met name van het Sinaloa-kartel - gebruikten de tunnel om marihuana onder de grens door te transporteren. Toen de LAPD de gang ontdekte wisten de agenten in totaal vijftien ton drugs in beslag te nemen.
Gelukkig is het niet enkel de Amerikaanse regering die fors tracht op te treden tegen de drugskartels. Ook de Mexicaanse overheid wil maar al te graag komaf maken met de criminele activiteiten die dagelijks plaatsvinden in hun land. Daarom zetten beide gebieden sinds maart 2011 samen de strijd in tegen de drugshandel rond het grensgebied door onbemande vliegtuigen in te schakelen. Zogenaamde 'drones' dringen diep in het Mexicaanse luchtruim door om zo de netwerken van de drugshandelaars bloot te leggen.
Dit voorbeeld van een nauwe samenwerking tussen Mexico en Amerika zou voor beide gebieden vruchten moeten afwerpen. In Amerika wil men vooral komaf maken met de drugshandel om verslavingen tegen te gaan, maar aan het zuiden van de grens tracht de overheid voornamelijk het geweld dat voortvloeit uit de activiteiten van de drugskartels de kop in te drukken. En dat is nodig ook! Zo kwamen er in de voorbije vier jaar alleen al meer dan 34.000 mensen om het leven naar aanleiding van drugs-gerelateerde incidenten.
Het grote aantal slachtoffers is deels te danken aan de hoeveelheid wapens die er circuleren binnen de drugskartels. Volgens het Amerikaanse Departement van Justitie werden er in de voorbije vijf jaar maar liefst 94.000 vuurwapens in beslag genomen na het opdoeken van Mexicaanse drugskartels. Opvallend genoeg is zeventig procent van al deze wapens afkomstig uit de Verenigde Staten, wat wil zeggen dat er net zoals een smokkelroute voor drugs van Mexico naar Noord-Amerika een gelijkaardige transportroute van wapens in de tegenovergestelde richting bestaat.
Al die wapens worden ingezet om afrekeningen tussen twee of meerdere rivaliserende drugskartels te ondersteunen. Deze zogenaamde shoot-outs komen op regelmatige basis voor in Mexico, maar ook buitenstaanders die voor moeilijkheden zorgen worden vaak hardhandig onder handen genomen. Zo ontdekten enkele onschuldige voorbijgangers in de nacht van 14 september 2011 twee verminkte lichamen die als afgeslachte dieren aan een voetgangersbrug hingen.
Het eerste lijk, dat van een naakte vrouw, was zo verminkt dat haar ingewanden uit haar buikholte hingen. Het lijk dat naast haar hing was dat van een man wiens schouder zo ernstig onder handen was genomen dat het bot zichtbaar was. Deze gruweldaden werden al snel opgeëist door Mexicaanse drugssmokkelaars die een boodschap wouden sturen aan alle gebruikers van sociale media die openlijk ingaan tegen de activiteiten van de drugskartels.
Misschien nog gruwelijker is de allernieuwste trend die bij de drugskartels gaande is. Binnen de Zeta's (een van de meest gevreesde kartels in Mexico) is het tegenwoordig geen uitzondering meer om gekidnapte burgerslachtoffers het tijdens een gladiatorenmatch tegen elkaar te laten opnemen. Eens de match van start gaat worden de “deelnemers” verplicht om met elkaar te vechten tot de dood. Binnen de criminele kringen heeft men dit sadistische spektakel “Who Wants To Be The Next Hitman” gedoopt. Dit omdat de winnaar van het spel de kans krijgt om zich als kersverse huurmoordenaar aan te sluiten bij de Zeta's.
Onderzoekers hebben zopas een massagraf met daarin vierhonderd lijken teruggevonden, en men denkt dat deze grote hoeveelheid aan slachtoffers te danken is aan de nieuwe vrijetijdsbesteding van de drugskartels. Deze vondst is slechts in peulenschil in vergelijking met de 5300 Mexicanen die sinds 2006 hoogstwaarschijnlijk door drugskartel gekidnapt werden, en nooit meer terugkeerden.
Voor de Mexicaanse overheid is het daarnaast steeds moeilijker aan het worden om hardhandig te reageren op deze gruwelpraktijken. Sinds de laatste jaren hebben de drugskartels al meermaals een nieuw speeltje ingezet in hun strijd tegen de arm der wet. Ze zetten zelfgemaakte gepantserde voertuigen, in het milieu beter bekend als “narco tanks”, in tegen agenten die machteloos staan tegen de onkreukbare bewegende burchten.
Daarnaast heeft Mexico sinds jaar en dag te kampen met interne corruptie. Zo arresteerde men zopas nog na het ontdekken van opnieuw een massagraf in het stadje Tamaulipas 74 medeplichtigen, een groepje waarbinnen er achteraf 17 lokale agenten actief bleken te zijn. Volgens Amnesty International gaat het allemaal nog een stapje verder. Uit een studie naar het Mexicaanse systeem om criminelen terecht te stellen is gebleken dat dit juridische orgaan tot op het niveau van de rechters corrupt is.
Zelfs de agenten die post vatten aan de grens tussen de Verenigde Staten en Mexico – dé slagader van het hele conflict – blijken net zo corrupt te zijn als hun collega's uit het binnenland. Uit een getuigenis van een ex-agent is gebleken dat hij onder invloed van een bepaald drugskartel sommige met verboden middelen volgeladen vrachtwagens niet mocht controleren, en daarvoor in ruil, per vrachtwagen, tussen de $4,000 en $6,000 ontving.
Hoe kunnen we dit alles oplossen? Cees Zoon, een journalist, auteur van het boek Narcostaat Mexico en nieuwe Mexicaan, heeft een nogal unieke kijk op de zaak. Men vraagt hem of de geweldspiraal nog doorbroken kan worden. “Niet als je doorgaat met de war on drugs”, laat hij weten. “Mensen gaan niet dood aan drugs, maar aan drugspolitiek. Zolang drugs illegaal zijn, zal de handel met geweld gepaard gaan. Overheden zijn niet bereid om te legaliseren. Misschien laten ze zich leiden door de gedachte dat de strijd tegen drugs gewonnen kan worden, maar dan lopen ze wel erg achter de feiten aan. De kartels zien evenmin veel in legalisatie, want dan verliezen ze hun uiterst lucratieve inkomsten. Toen Pablo Escobar gevangen genomen werd zei hij precies waar het op stond: “Jullie hebben me nou, maar voor mij zijn er morgen tien anderen. Alleen legalisatie kan ons stoppen.”
De reportage
Om meer hierover te weten, bekeek ik een reportage online, namelijk “This World - Mexico’s Drug War”. Dit is een documentaire over het gewapende conflict tussen de steeds machtiger wordende drugskartels. Sommige van deze kartels bestaan al enkele decennia en hebben geld in overvloed. Dat is natuurlijk een sterke troef in een land waar armoede heerst.
In de documentaire zien we dat de drugskartels de markt voor illegale drugs in de Verenigde Staten domineren. Doordat de belangrijkste leiders gearresteerd werden, is het geweld enkel maar toegenomen! Wat ze willen? De controle van de handelsroutes, naar de Verenigde Staten.
De documentaire laat verschillende getuigenissen zien en beelden van gruwelijke afrekeningen. Voor ons lijkt Mexico een fijn toeristisch land, maar niets is minder waar. Toeristen zijn niet langer welkom op de plaats die intussen veranderd is in een slagveld.
De plaatselijke bevolking zien moorden niet meer als iets choquerend, aangezien ze er dagelijks mee geconfronteerd worden. Tegelijk zijn ze bang, want hun geliefden verdwijnen of worden vermoord terug gevonden. Dit alles blijft ongestraft, aangezien de politie er niets aan kan doen. Ze voelen zich in de steek gelaten en zoeken troost in het geloof.
Vaak doet de politie zelfs geen moeite om moorden te onderzoeken, ze zeggen dat het toch maar ‘criminelen zijn die criminelen vermoorden’, niets om je dus druk om te maken. 1 getuige vertelt dat hij maar liefst naar zes verschillende politiestations moest voor hij een aangifte kon doen om zijn vermiste zoon terug te vinden.
De documentaire laat de armoede zien in Mexico. Hierdoor is het gemakkelijk voor verschillende drugskartels om werknemers te rekruteren. Bovendien zijn de bendeleden gewild door meisjes, die opkijken naar hun geld en dure auto’s.
Een man die gearresteerd werd bekende zo’n 300 lijken opgelost te hebben in tonnen met zuur en de overblijfselen te dumpen onder grond.
De film laat ook de kant van de politie zien, die enorm veel drugs in beslag nemen, maar toch machteloos staan ten opzichte van de drugskartels.
De drugsbendes zijn zwaar bewapend, wat de situatie in het land alleen maar gevaarlijker maakt. Deze wapens worden ingevoerd vanuit de Verenigde Staten.
Een oplossing is er nog niet, maar 1 ding is zeker: hier moet dringend iets aan gedaan worden!
BRONNEN:
- http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=DMF20111204_086
- http://articles.cnn.com/2009-04-16/justice/creative.drug.smugglers_1_drug-traffickers-smuggling-mexican-border?_s=PM:CRIME
- http://articles.cnn.com/2011-09-14/world/mexico.violence_1_zetas-cartel-social-media-users-nuevo-laredo?_s=PM:WORLD
- http://www.terroristplanet.com/mexico.htm
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Drugskartel
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Mexicaanse_drugsoorlog